JAARVERSLAG 2019
De ontwikkeling waarbij we minder afval produceren en meer grondstoffen terugwinnen, verloopt gestaag. In tien jaar tijd halveerde de hoeveelheid restafval in onze gemeenten: van 221 naar 108 kg per persoon per jaar.
Bovendien werd in 2019 al in vier van de negen gemeenten per inwoner minder dan 100 kilo restafval geproduceerd. Daarmee behaalden deze gemeenten de landelijke VANG-doelstelling voor 2020 (VANG: Van Afval naar Grondstoffen). De vijf andere gemeenten zijn goed op weg. Gemiddeld nam in de hele regio het restafval (exclusief grofvuil) per inwoner af van 119,1 kilo in 2018 naar 108,5 kilo in 2019.
Het afvalscheidingspercentage bedraagt 74% in 2019, een stijging van 3% ten opzichte van 2018.
Veel gemeenten hebben een stip op de horizon geplaatst voor de komende jaren. Regionaal is die stip 10 kilo restafval in 2030. Hoe dichter we in de buurt van dat streven komen, hoe ingewikkelder het is, en hoe groter de gezamenlijke uitdaging. Voor de laatste kilo’s is een heroriëntatie op (onderdelen van) het huidige afvalbeleid noodzakelijk.
In 2019 zetten we daarin stappen, mede aangezet door de toenemende aandacht voor kwaliteit van grondstoffen, in combinatie met de breed gevoelde noodzaak om te komen tot een circulaire economie.
‘Onze’ inwoners nemen het scheiden van afval serieus. Het toepassen van gedifferentieerde tarieven voor verschillende, te scheiden stromen hebben daarbij een positieve invloed gehad. Omdat echter het aantal stortingen aanzienlijk daalde, namen ook de daaraan gekoppelde opbrengsten voor de gemeenten af, dit terwijl andere kosten (verwerking, transport, verbranding, belasting etc.) gelijk bleven, of soms stegen. Dat leidde tot de zogenoemde diftarparadox; inwoners zien, ondanks hun scheidingsinspanningen, de afvalstoffenheffing niet dalen, en zelfs stijgen. Feitelijk is geen sprake van een daling van de kosten, maar een mindere stijging. Hoe reëel deze uitleg ook, het is verstorend voor het draagvlak voor (bron)scheiding en de ontwikkeling naar meer circulariteit.
In 2019 is weer veel aandacht uitgegaan naar de mogelijkheden om de waarde van teruggewonnen grondstoffen te behouden of zelfs te vergroten. Hieraan liggen zowel duurzaamheidsredenen als kostenbewustzijn ten grondslag. Tegelijk vragen stijgende verwerkingskosten, een lagere PMD-vergoeding en kosten die afkeur van vervuiling meebrengen, om betere oplossingen. Daarom lanceerden we de grondstoffenalliantie Cirkelwaarde (met collegabedrijven AVU en ROVA).
In de buitenruimte stond ook in 2019 het thema ‘Schoon, heel en veilig’ centraal. Daarbij zien we wel een nadrukkelijke verschuiving naar aandacht voor het thema ‘waardevolle leefomgeving’. Dat stelt dan weer eisen aan de kwaliteit van onze dienstverlening. Daarnaast spelen (klimaat)issues als droogte, hittestress, extreme wateroverlast en bedreigde biodiversiteit. Issues die verduurzaming noodzakelijk maken en ons voor nieuwe uitdagingen stellen.
Anticiperend op de verhoogde dynamiek van het vakgebied en de beheervragen van onze gemeenten heeft de unit BuitenRuimte in 2019 een structuurwijziging ondergaan. Gekozen is voor een directere aansturing en de kortere uitvoeringslijnen, en daar waar gewenst de inzet van integrale groen- en grijsploegen die dichter bij de burger staan. Gelijktijdig is het werken op beeldkwaliteit geïntroduceerd, evenals gebiedsgericht werken.
De toenemende overlast van de invasieve exoten en ‘plaagsoorten’, zoals de Japanse duizendknoop en de eikenprocessierups, heeft ons ook in 2019 bezig gehouden. We kiezen waar de gemeente dat wenst voor schapenbegrazing in plaats van maaiwerk.
In 2019 introduceerden we nieuwe software en devices om in de uitvoering de efficiëntie te kunnen verhogen en effectiever een aantal werkzaamheden uit te kunnen uitvoeren. Het gaat dan onder meer om het (gedifferentieerd) reinigen van rioolkolken, het ontwikkelen van nieuwe veegplannen, een verbeterde containercontrole, het anticiperen op bijplaatsingen en het verbeteren van de gescheiden inzameling in de binnenstad.
